NFT là gì? NFT là viết tắt của token không thể thay thế. Mặc dù ba chữ cái này đã thay đổi khái niệm về quyền sở hữu số của nhiều người, chúng vẫn tiếp tục gây ra sự nhầm lẫn và phiền toái cho người khác.
Tóm lại, tính chất “không thể thay thế” nghĩa là khác biệt và không trùng lặp, còn token là mục được lưu trữ trên blockchain.
NFT là hồ sơ xác nhận quyền sở hữu và tính xác thực liên kết đến một tác phẩm truyền thông, hoạt động dựa trên blockchain. NFT không chỉ là tập tin đa phương tiện (như .gif hoặc .jpeg) — NFT còn là hồ sơ công khai về thông tin cũ được liên kết với tập tin đa phương tiện đó. Theo cách này, NFT giống phiếu xác nhận quyền sở hữu và chứng nhận hàng thật cho một bức họa hơn là bản thân bức vẽ.
NFT khác với những tài sản có thể thay thế như hóa đơn 20 đô la, cổ phần hoặc những đơn vị khác có thể thay thế cho nhau mà không thay đổi về giá trị. Mặc dù một hóa đơn 20 đô la có giá trị tương tự như bất kỳ tờ hóa đơn trị giá 20 đô la nào khác và người ta có thể đổi một quả bóng quần vợt mới lấy một quả khác mà không làm gián đoạn trận đấu, nhưng NFT có những đặc tính khác biệt khiến cho từng NFT trở thành duy nhất và khác biệt theo cách có thể xác thực so với tất cả các NFT khác.
NFT là bằng chứng về quyền sở hữu, cung cấp giải pháp chống giả mạo hiệu quả khi sử dụng công thức toán học để xác minh rằng một địa chỉ blockchain nào đó sở hữu sản phẩm đó. NFT cũng được coi là chứng chỉ xác thực hàng thật đảm bảo mọi người có thể truy xuất nguồn gốc mọi tập tin đa phương tiện dù dưới bất kỳ hình thức nào (tác phẩm nghệ thuật, tài liệu hoặc tập tin kỹ thuật số khác) (và vì vậy được chứng minh là những tập tin này không bị làm giả kể từ thời điểm đó).
Không phải cứ chụp lại tác phẩm nghệ thuật treo trong viện bảo tàng là nhiếp ảnh gia nghiễm nhiên trở thành chủ sở hữu bức tranh, bức ảnh được chụp đó cũng không nghiễm nhiên trở thành tác phẩm nghệ thuật bản gốc. Chúng ta biết điều này vì giới trung gian như các giám tuyển nghệ thuật, học giả, dân sưu tập và công chúng đều đồng thuận về việc tác phẩm như thế nào thì được gọi là bản gốc, như thế nào thì được gọi là bản sao và ai là chủ sở hữu hợp pháp.
Điều tương tự cũng đúng với NFT, và đây chính là điều mang lại giá trị và sự khan hiếm đã được kiểm chứng cho một NFT bản gốc – thay vì các bản sao – được lưu bằng cách nhấp chuột phải. Nhưng thay vì dựa vào phán đoán của cá nhân để xác minh tính xác thực hay quyền sở hữu, NFT sử dụng hiệu năng tạo sự đồng thuận của công nghệ blockchain.
Tóm lại, NFT sử dụng các bằng chứng toán học khách quan, chứ không phải là niềm tin chủ quan vào một cá nhân hay tổ chức, để xác minh quyền sở hữu và tính xác thực.
Mặc dù mới thịnh hành, nhưng NFT đã ra đời ngay từ những năm đầu tiên xuất hiện công nghệ blockchain. Khái niệm về NFT được đưa vào sử dụng trong Colored Coins vào năm 2012. Được lưu trữ trên blockchain Bitcoin, Colored Coins cho phép xác thực quyền sở hữu những tài sản thực chẳng hạn như bất động sản hoặc cổ phần. Nhiều năm sau, tác phẩm “Quantum” của Nghệ sĩ kỹ thuật số Kevin McCoy – vòng bát giác thôi miên nhấp nháy đa màu – được đúc trên blockchain Namecoin và được đông đảo mọi người biết đến là NFT đầu tiên.
Sau khi các bộ sưu tập như Rare Pepes bùng nổ trên nền tảng Counterparty dựa trên Bitcoin, Ethereum đã nâng cao khả năng đứng vững của NFT với CryptoKitties và tiêu chuẩn ERC-721 vào năm 2018. Sự kiện này đã mở đường cho các mạng blockchain hoạt động dựa trên hợp đồng thông minh khác như Solana, Polygon, và Tezos đẩy mạnh tiếp nhận và lưu thông NFT hơn nữa.
Đến nay, NFT chủ yếu được sử dụng để theo dõi quyền sở hữu và xác thực hàng thật cho tác phẩm nghệ thuật và đồ sưu tập số. Một số NFT sớm nhất, chẳng hạn như CryptoPunks, đại diện cho những tạo phẩm từ những giai đoạn chuyển đổi văn hóa đầu tiên về khái niệm quyền sở hữu. Ngày càng nhiều người sử dụng NFT để xác định quyền sở hữu phi tập trung ở những lĩnh vực khác ngoài lĩnh vực nghệ thuật, từ việc xác minh các tài liệu tài chính nhạy cảm đến quyền truy cập độc quyền vào trải nghiệm văn hóa đại chúng.
NFT và mạng blockchain chứa NFT sử dụng mô hình từ công nghệ mã hóa đến khoa học máy tính để duy trì và chia sẻ thông tin an toàn. Công nghệ này hoạt động trên trực tiếp giữa các cá nhân mà không cần giám sát và xác minh theo hình thức tập trung.
Nếu đã biết điều này, bạn có thể muốn đọc báo cáo của Kraken Intelligence, Định hình lại sự khan hiếm của tài sản số, trong đó chỉ ra những khác biệt về mặt kỹ thuật của sàn giao dịch NFT như OpenSea và Rarible, cũng như các tiêu chuẩn token NFT như ERC-721 và ERC-1155.
Nhưng nếu bạn chỉ mới bắt đầu tìm hiểu NFT và blockchain thì bạn đã đến đúng chỗ rồi đấy.
Blockchain sử dụng công nghệ mã hóa khóa riêng tư-công khai và hàm băm để chia sẻ thông tin mã hóa trong toàn bộ mạng người dùng phân tán. Thông tin này được lưu trong “các khối” “được liên kết chuỗi” với nhau bằng cách đưa thông tin từ khối trước đó vào mỗi khối mới. Phương pháp đưa thông tin từ khối trước đó vào mỗi khối mới cho phép kiểm toán toàn diện từ bước tạo blockchain. Phương pháp này cũng giúp mạng dễ dàng xác định liệu một khối thông tin có bị giả mạo hay không.
Thay vì duy trì các khối thông tin liên kết chuỗi này tại một vị trí duy nhất, blockchain sẽ phân tán bản sao thông tin này trên toàn mạng máy tính, mỗi bản sao được gọi riêng là một nút.
Blockchain sử dụng một chương trình máy tính phức tạp, được gọi là thuật toán đồng thuận, để duy trì thỏa thuận về thông tin được ủy thác trên mạng và được chia sẻ giữa các nút tham gia. Do đó, các blockchain có những đặc điểm đặc trưng sau đây:
Phi tập trung
Blockchain phụ thuộc vào một bộ quy tắc chung định sẵn, thay vì một bên trung gian là con người, để duy trì thỏa thuận về tính hợp lệ của thông tin mà các blockchain này lưu trữ.
Phân tán
Thông tin được lưu trữ trên blockchain không được lưu tại một vị trí duy nhất, mà trên khắp mạng máy tính có chung bản dữ liệu cũ.
Cố định
Thông tin lưu trên blockchain không thể thay đổi được, chỉ được thêm vào, do đó, cho phép nguồn dữ liệu luôn chân thực, chống can thiệp hiệu quả.
NFT được xây dựng thông qua hợp đồng thông minh, quy tắc lập trình được ủy thác và đã thực hiện trên blockchain. Hợp đồng thông minh quản lý NFT là bằng chứng chống giả mạo chứng minh tập tin đa phương tiện liên kết đến NFT đó do một tổ chức hoặc cá nhân cụ thể tạo lập. Hợp đồng này cũng chứng minh người sở hữu hợp pháp của vật phẩm. Cuối cùng, các quy tắc tất định của hợp đồng thông minh quản lý NFT cho phép các cá nhân không cần đến sự giám sát của các bên trung gian tập trung vốn dễ phát sinh lỗi hoặc gian lận.
Ethereum, Solana, Cardano, Flow và Tezos chỉ là một vài nền tảng blockchain có tích hợp hợp đồng thông minh có thể hỗ trợ tạo và duy trì NFT. Mặc dù mỗi blockchain hoạt động theo cách khác nhau, nhưng tất cả đều cùng chung cách thức duy trì hồ sơ chung về sự thật theo hướng phi tập trung, phân tán và cố định.
Trên hầu hết blockchain, NFT được tạo ra bằng cách tương tác với hợp đồng thông minh. Nhiều loại nguồn mở cung cấp nhiều mẫu hợp đồng thông minh để tạo NFT, bao gồm các nền tảng blockchain hỗ trợ NFT, những người tạo nổi bật trong ngành và sàn giao dịch NFT.
NFT được tạo và đăng ký trên blockchain thông qua một quy trình được gọi là đúc. Hầu như bất kỳ tập tin đa phương tiện nào, từ một dòng văn bản đến toàn bộ trải nghiệm thực tế ảo, đều có thể được đúc thành NFT. Thông qua quy trình đúc, địa chỉ mã hóa của người tạo NFT và các đoạn thông tin nhận dạng cốt lõi gọi là siêu dữ liệu sẽ được thêm vào blockchain. NFT đã được tạo và tập tin đa phương tiện kỹ thuật số mà NFT đại diện thường được tải lên vị trí bên ngoài (thông tin chi tiết sẽ được trình bày trong phần tiếp theo).
Các hợp đồng thông minh tạo NFT yêu cầu phải thanh toán phí gas cho người tham gia mạng, được gọi là người kiểm định, tức là người đảm bảo quyền sở hữu NFT luôn ở trạng thái trung thực. Phí gas là khoản tiền khuyến khích người kiểm định hành động trung thực và nhất quán với những người khác trên mạng.
Cơ chế bảo mật và duy trì NFT cũng giống như các loại tiền điện tử nổi bật như Bitcoin, Polkadot và Algorand. Hồ sơ ghi chép toàn bộ hoạt động giao dịch trước đây và trình tự người chủ sở hữu NFT được sao chép và chia sẻ trên các nút tham gia. Mỗi nút góp phần đảm bảo tính bảo mật và lưu trữ hồ sơ chính xác của NFT đó.
Thuật toán đồng thuận đảm bảo tất cả các nút tham gia trong toàn mạng đều thống nhất. Các thuật toán đồng thuận, chẳng hạn như Bằng chứng công việc và Bằng chứng cổ phần, đảm bảo rằng các giao dịch mới sẽ được ghi nhận và lưu trữ chính xác do gần như loại bỏ được nguy cơ can thiệp mạng hoặc nội dung của mạng.
Mặc dù siêu dữ liệu của NFT, tức là chuỗi lưu ký và hồ sơ xác thực hàng thật, được lưu trữ trên blockchain, nhưng tập tin đa phương tiện mà NFT đại diện thường không được lưu ở đó. Vì chi phí lưu trữ những tập tin hình ảnh lớn ngay trên blockchain có thể tốn kém, nên nhiều người chọn lưu trữ tập tin đa phương tiện mà NFT đại diện ở ngoài chuỗi và tham chiếu đến tập tin đó qua liên kết được lưu trong NFT trên blockchain.
Bạn phải biết vị trí lưu trữ và duy trì tập tin đa phương tiện liên kết đến NFT. Thông tin này được đề cập trong hợp đồng thông minh hỗ trợ NFT, chứ không phải bằng phương pháp mà một cá nhân chọn để lưu ký NFT. Mặc dù các giải pháp lưu trữ tập tin đa phương tiện tập trung mang đến sự tiện lợi, nhưng có thể khiến những tập tin đa phương tiện này dễ bị sửa đổi hoặc xóa bỏ hơn. Giải pháp phi tập trung, chẳng hạn như Arweave hay Interplanetary File System (IPFS), được coi là các giải pháp tiềm năng xử lý được nhiều lỗ hổng liên quan đến dịch vụ lưu trữ tập tin đa phương tiện tập trung.
Các cá nhân có thể mua, bán và giao dịch NFT trực tiếp với nhau hoặc thông qua thị trường hỗ trợ các giao dịch như vậy. Nhiều sàn giao dịch NFT cũng có chức năng đấu thầu, chứ không chỉ áp một giá cố định, để mọi người tìm ra mức giá tốt hơn.
Vì những vật phẩm không thể thay thế này không có giá trị tương đương, nên thị trường NFT thường được coi là thị trường thanh khoản kém hơn những thị trường tài sản có thể thay thế, chẳng hạn như thị trường tiền điện tử hoặc chứng khoán tài chính. Giống như các sản phẩm được bán trong thị trường nghệ thuật truyền thống, giá trị của NFT gần như phụ thuộc hoàn toàn vào những gì người tham gia thị trường khác sẵn lòng trả.
Khả năng lập trình của NFT cũng mang đến giải pháp đổi mới để bù đắp cho sức sáng tạo và tài sản trí tuệ của người tạo, chứ không phải người sở hữu mới nhất. Có thể lập trình hợp đồng thông minh hỗ trợ NFT để cấp kinh phí cho các địa chỉ blockchain đã định khác nhau. Người ban đầu tạo ra NFT có thể quyết định đưa vào hợp đồng khoản thù lao cho người tạo, một phần khấu trừ từ giá bán nhằm bù đắp cho người tạo ban đầu mỗi khi NFT được bán.
Mặc dù gần như bất kỳ tập tin kỹ thuật số nào cũng có thể được thể hiện dưới dạng NFT, nhưng các trường hợp phổ biến nhất hiện nay là tác phẩm sưu tập, chẳng hạn như tác phẩm nghệ thuật. Trước khi có NFT, tác phẩm nghệ thuật hoặc đồ sưu tập số chịu sự chỉ trích nặng nề nhất ở một điểm rằng mọi người gần như không thể theo dõi trực tuyến quyền sở hữu tác phẩm nghệ thuật và chủ yếu dựa vào các bên trung gian dễ phát sinh gian lận.
NFT đã hợp pháp hóa sâu hơn nghệ thuật số dưới dạng một phương tiện và hình thức biểu đạt có giá trị trong nền văn hóa hiện đại. NFT từ các đồ sưu tập “có giá trị cao nhất” (ví dụ: CryptoPunks, Bored Ape Yacht Club và tác phẩm của các nghệ sĩ kỹ thuật số như Beeple) đã thiết lập kỷ lục giá bán không chỉ cho các sàn giao dịch NFT, mà còn cho các nhà đấu giá tác phẩm nghệ thuật truyền thống.
Nhiều đồ sưu tập NFT mang đến đặc ân, phần thưởng hoặc trải nghiệm thực tế độc quyền cho người sở hữu, giúp tạo ra giá trị bổ sung. Những người sở hữu NFT từ một số đồ sưu tập thường kết nối với các chủ sở hữu khác trong mạng, phát triển mối quan hệ và chia sẻ niềm đam mê của họ về dự án, đồng thời nuôi dưỡng tinh thần thành viên cộng đồng sâu sắc hơn. Ngoài ra, một số tổ chức tự trị phi tập trung (DAO) đã cùng hợp tác để chia sẻ quyền sở hữu chia phần và quản lý chung các NFT mà họ xác định thấy là quan trọng về mặt văn hóa.
Các nhạc sĩ đang sử dụng NFT để giảm sức ảnh hưởng của các hãng thu âm và ngành âm nhạc rộng lớn, chuyên dàn xếp mối quan hệ và thương mại hóa mối quan hệ giữa nghệ sĩ và người hâm mộ. Giống như những hình ảnh độc nhất mà bạn có thể ủy thác trên blockchain dưới dạng NFT, bạn cũng có thể tạo, giao dịch và lưu trữ những đoạn âm thanh độc nhất dưới dạng NFT trên blockchain để người hâm mộ sở hữu và thưởng thức. Nhiều nghệ sĩ âm nhạc thuộc các thể loại và thế hệ, bao gồm Kings of Leon và 3LAU, đang sử dụng NFT để bồi đắp những trải nghiệm mới với âm nhạc của họ và giảm bớt sự lệ thuộc vào các bên trung gian trong ngành âm nhạc.
Các nền tảng dựa trên blockchain như Decentraland, Axie Infinity và The Sandbox sử dụng NFT để mang đến trải nghiệm chơi game độc đáo và khen thưởng người chơi bằng những vật phẩm đặt riêng có giá trị thực tế. Trong các game này, NFT có thể đại diện cho các phần đất, nhân vật ảo, khả năng hoặc vật phẩm riêng, mỗi loại có thuộc tính và giá trị thị trường riêng. NFT và tiền điện tử thuộc nhiều game blockchain, cũng là những phần tử quan trọng trong nền kinh tế chơi để kiếm tiền, thưởng cho người chơi những thành quả chơi game bằng các vật phẩm có giá trị bên ngoài thị trường game. NFT cho phép người chơi sở hữu thành quả chơi game của mình và gặt hái những phần thưởng đặt riêng có giá trị thực tế.
NFT cũng xét đến các trường hợp sử dụng sáng tạo với giao thức tài chính phi tập trung (DeFi) để duy trì hồ sơ quyền sở hữu chống giả mạo mà không cần bên trung gian. Tài liệu tài chính quan trọng, chẳng hạn như chứng từ xác thực quyền sở hữu một mảnh đất hay hồ sơ thuế doanh nghiệp có thể được tạo ra dưới dạng NFT và được sử dụng trong giao thức DeFi để thực hiện giao dịch tài chính ngang hàng một cách đáng tin cậy. Ngoài các trường hợp sử dụng về chứng từ xác thực quyền sở hữu và hàng thật, NFT cũng có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp để người dùng lấy đó làm căn cứ vay mượn. Cả dịch vụ cho vay dựa trên blockchain và dịch vụ cho vay truyền thống đều đang khám phá cách thức sử dụng giá trị của NFT để tài trợ cho các sản phẩm và dịch vụ tài chính mới.
NFT đang nhanh chóng trở thành khối dựng cơ bản cho thế hệ internet tiếp theo, nơi mà người dùng được tận hưởng trải nghiệm trực tuyến đắm chìm hơn thông qua các thuộc tính riêng về quyền sở hữu của NFT.
NFT có khả năng hỗ trợ kiến trúc internet dựa trên blockchain mang tính phi tập trung hóa và ẩn danh mạnh mẽ hơn, thường được gọi là Web3. Mặc dù NFT trong các lĩnh vực này vẫn còn đang trong giai đoạn phát triển toàn diện tiềm năng, nhưng NFT có khả năng sẽ tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong việc phát triển Web3 và vũ trụ ảo. Nghệ thuật cảm thụ chỉ là lĩnh vực đầu tiên trong số nhiều lĩnh vực được cách mạng hóa nhờ tiềm năng của các NFT, tiếp theo đó sẽ đến lượt thương mại điện tử, quyền sở hữu đất đai và thậm chí là các ứng dụng nhận diện danh tính cá nhân.
Proof of Attendance Protocol (POAP) là một dự án mã nguồn mở sử dụng các NFT để theo dõi trạng thái tham dự vào các sự kiện thực. Sau khi cung cấp hình thiết kế phù hiệu đơn giản và siêu dữ liệu được liên kết với sự kiện (như tên sự kiện, địa điểm và ngày tháng diễn ra sự kiện), POAP có thể được phân phối để tạo ra một hồ sơ tham gia kỹ thuật số chống xâm phạm mà có thể được chia sẻ và xác minh một cách dễ dàng.
POAP cho phép người tổ chức sự kiện cung cấp trải nghiệm cá nhân hóa hơn cho cộng đồng của họ. POAP cũng có khả năng mở rộng sang các lĩnh vực khác như theo dõi chứng chỉ từ các tổ chức học thuật và tổ chức nghề nghiệp.
Từ những thương hiệu cao cấp đến những ông lớn thời trang nhanh, các công ty trên khắp thế giới đang khám phá sức mạnh của NFT. Một số thương hiệu nổi bật đang tung ra bộ sưu tập quần áo NFT phù hợp với vũ trụ ảo, trong khi các thương hiệu khác như Louis Vuitton đang phát triển toàn những game chú trọng đến việc thu thập NFT và hợp tác với thương hiệu.
NFT gia tăng kết nối với khách hàng đồng thời đặt tâm điểm lên những nghệ sĩ mới truyền cảm hứng. Gucci, Dolce & Gabbana, Nike và Adidas chỉ là một vài trong số những nhà sản xuất tìm đến sức mạnh của NFT để tạo ra trải nghiệm mở đầu xu hướng mới.
Tìm hiểu NFT, chúng ta có thể thấy có nhiều cách để kiếm tiền từ công nghệ mới mang tính đột phá này. Dưới đây là một số cách giúp trả lời câu hỏi đầu tư NFT như thế nào để kiếm tiền hiệu quả?
Coin NFT là gì? Mỗi dự án NFT sẽ phát hành một loại Coin NFT giúp thuận tiện cho các hoạt động, giao dịch, mua bán trên dự án đó. Đây được xem là công cụ giúp người tham gia quy đổi tiền mặt sau này. Giống như tất cả những loại tiền điện tử, Coin NFT có thể được mua bán dễ dàng trên các sàn giao dịch Crypto có lưu lượng giao dịch lớn như sàn Binance.
Dưới đây là một số đồng Coin NFT phổ biến nhất hiện nay:
[contact-form-7 id="12" title="Contact form 1"]