Hóa học 9 Bài 9: Tính chất hóa học của muối – Giải bài tập SGK Hóa học 9 Bài 9 2023

Hóa học 9 Bài 9: Tính chất hóa học của muối được Tekmonk hy vọng sẽ là là tài liệu hữu ích giúp các em nắm vững kiến thức bài học và đạt kết quả tốt trong các bài thi, bài kiểm tra trên lớp.

Tóm tắt lý thuyết Hóa học 9 Bài 9

I. Tính chất hóa học của muối

1. Tác dụng với kim loại

Dung dịch muối có thể tác dụng với kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới.

Ví dụ:

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu↓

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓

2. Tác dụng với axit

Muối có thể tác dụng được với axit tạo thành muối mới và axit mới.

Ví dụ:

AgNO₃ + HCl → AgCl ↓ + HNO₃

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂↑ + H₂O

3. Tác dụng với dung dịch muối

Hai dung dịch muối có thể tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới.

Ví dụ:

AgNO₃ + NaCl → NaNO₃ + AgCl↓

BaCl₂ + K₂SO₄ → 2KCl + BaSO₄ ↓

4. Tác dụng với dung dịch bazơ

Dung dịch muối có thể tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối mới và bazơ mới.

Ví dụ:

K₂CO₃ + Ba(OH)₂ → 2KOH + BaCO₃↓

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓ + 2NaCl

5. Phản ứng phân hủy muối

Nhiều muối bị phân hủy ở nhiệt độ cao như: KClO₃, KMnO₄, CaCO₃,…

Ví dụ:

II. Phản ứng trao đổi trong dung dịch

1. Định nghĩa: Phản ứng trao đổi là phản ứng hóa học, trong đó hai hợp chất tham gia phản ứng trao đổi với nhau những thành phần cấu tạo của chúng để tạo ra những hợp chất mới.

2. Điều kiện xảy ra phản ứng trao đổi

Phản ứng trao đổi trong dung dịch của các chất chỉ xảy ra nếu sản phẩm tạo thành có chất không tan hoặc chất khí.

Ví dụ:

CuSO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + Cu(OH)₂↓

K₂SO₄ + NaOH: Phản ứng không xảy ra.

Chú thích: Phản ứng trung hòa cũng thuộc loại phản ứng trao đổi và luôn xảy ra.

Ví dụ: HCl + NaOH → NaCl + H₂O

Giải bài tập SGK Hóa học 9 Bài 9

Bài 1 (trang 33 SGK Hóa 9)

Hãy dẫn ra một dung dịch muối khi tác dụng với một dung dịch chất khác thì tạo ra:

a) Chất khí.

b) Chất kết tủa.

Viết các phương trình hóa học.

Lời giải:

a) Tạo ra chất khí, ví dụ muối cacbonat (CaCO₃, Na₂CO₃, NaHCO₃) hoặc dung dịch muối sunfit (Na₂SO₃) tác dụng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng):

CaCO₃ + H₂SO₄ → CaSO₄ + CO₂ ↑ + H₂O

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + SO₂ ↑ + H₂O

b) Tạo chất kết tủa, ví dụ dung dịch muối (BaCl₂, Ba(CH₃COO)₂, Ba(NO₃)₂ …) tác dụng với dung dịch H₂SO₄ tạo ra kết tủa BaSO₄.

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2HCl

Ba(CH₃COO)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2CH₃COOH

Hoặc những dung dịch muối bari tác dụng với dung dịch muối cacbonat (Na₂CO₃, K₂CO₃) tạo ra BaCO₃ kết tủa.

Ba(NO₃)₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ ↓ + 2NaNO₃.

Bài 2 (trang 33 SGK Hóa 9)

Có 3 lọ không nhãn, mỗi lọ đựng dung dịch muối sau: CuSO₄, AgNO₃, NaCl. Hãy dùng những dung dịch có sẵn trong phòng thí nghiệm để nhận biết chất đựng trong mỗi lọ. Viết các phương trình hóa học.

Lời giải:

Trích mẫu thử và đánh số thứ tự:

– Dùng dd NaCl có sẵn trong phòng thí nghiệm lần lượt cho vào từng mẫu thử trên:

+ Có kết tủa trắng xuất hiện đó là sản phẩm của AgNO₃.

PTHH: NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

+ Không có hiện tượng gì là CuSO4 và NaCl

– Dùng dung dịch NaOH có trong phòng thí nghiệm cho vào 2 mẫu còn lại:

+ Mẫu nào có kết tủa đó là sản phẩm của CuSO₄.

PTHH: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄.

+ Còn lại là NaCl.

Bài 3 (trang 33 SGK Hóa 9)

Có những dung dịch muối sau: Mg(NO₃)₂, CuCl₂. Hãy cho biết muối nào có thể tác dụng với:

a) Dung dịch NaOH.

b) Dung dịch HCl.

c) Dung dịch AgNO₃.

Nếu có phản ứng, hãy viết các phương trình hóa học.

Lời giải:

a) Tác dụng với dung dịch NaOH là dung dịch các muối Mg(NO₃)₂ và CuCl₂ vì sinh ra

Mg(OH)₂ kết tủa, Cu(OH)₂ kết tủa.

Mg(NO₃)₂ + 2NaOH → Mg(OH)₂ ↓ + 2NaNO₃

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓ + 2NaCl

b) Không muối nào tác dụng với dung dịch HCl.

c) Tác dụng với dung dịch AgNO₃ là dung dịch muối CuCl₂ tạo AgCl kết tủa trắng.

CuCl₂ + 2AgNO₃ → 2AgCl ↓ + Cu(NO₃)₂.

Bài 4 (trang 33 SGK Hóa 9)

Cho những dung dịch muối sau đây phản ứng với nhau từng đôi một, hãy ghi dấu (x) nếu có phản ứng, dấu (0) nếu không:

Hãy viết phương trình hóa học ở ô có dấu (x).

Lời giải:

Phương trình hóa học của các phản ứng:

Pb(NO₃)₂ + Na₂CO₃ → PbCO₃ ↓ + 2NaNO₃

Pb(NO₃)₂ + 2KCl → PbCl₂ ↓ + 2KNO₃

Pb(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → PbSO₄ ↓ + 2NaNO₃

BaCl₂ + Na₂CO₃ → BaCO₃ ↓ + 2NaCl

BaCl₂ + Na₂SO₄ → BaSO₄ ↓ + 2NaCl.

Bài 5 (trang 33 SGK Hóa 9)

Ngâm một đinh sắt sạch trong dung dịch đồng (II) sunfat. Câu trả lời nào sau đây là đúng nhất cho hiện tượng quan sát được?

a) Không có hiện tượng nào xảy ra.

b) Kim loại đồng màu đỏ bám ngoài đinh sắt, đinh sắt không có sự thay đổi.

c) Một phần đinh sắt bị hòa tan, kim loại đồng bám ngoài đinh sắt và màu xanh của dung dịch ban đầu nhạt dần.

d) Không có chất mới nào được sinh ra, chỉ có một phần đinh sắt bị hòa tan.

Giải thích cho sự lựa chọn đó và viết phương trình phản ứng xảy ra.

Lời giải:

Câu c đúng.

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Khi cho đinh sắt vào dung dịch CuSO₄, đinh sắt bị hòa tan, kim loại đồng sinh ra bám ngoài đinh sắt, dung dịch CuSO₄ tham gia phản ứng (tạo thành FeSO₄) nên màu xanh của dung dịch ban đầu sẽ bị nhạt dần.

(Lưu ý: Kim loại mạnh đẩy kim loại yếu ra khỏi dung dịch muối của chúng)

Bài 6 (trang 33 SGK Hóa 9)

Trộn 30ml dung dịch có chứa 2,22 g CaCl₂ với 70 ml dung dịch có chứa 1,7 g AgNO₃.

a) Hãy cho biết hiện tượng quan sát được và viết phương trình hóa học.

b) Tính khối lượng chất rắn sinh ra.

c) Tính nồng độ mol của chất còn lại trong dung dịch sau phản ứng. Cho rằng thể tích của dung dịch thay đổi không đáng kể.

Lời giải:

a) Phương trình phản ứng CaCl₂(dd) + 2AgNO₃ → 2AgCl (r) + Ca(NO₃)₂ (dd)

Hiện tượng quan sát được: Tạo ra chất không tan, màu trắng, lắng dần xuống đáy cốc đó là AgCl

b) M_CaCl2 = 40 + 35,5. 2 = 111g/mol ; M_AgNO3 = 108 + 14 + 16.3 = 170g / mol

Tỉ lệ mol: 0,02/1 > 0,01/2 ⇒ AgNO₃ phản ứng hết, CaCl₂ dư.

Theo pt: n_AgCl = n_AgNO3 = 0,01 (mol) ⇒ m_AgCl = 0,01. 143,5 = 1,435 (g)

c) Chất còn lại sau phản ứng: Ca(NO₃)₂ và CaCl₂ dư

Theo pt:

Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 9 (có đáp án)

Câu 1: Cho dung dịch axit sunfuric loãng tác dụng với muối natrisunfit (Na₂SO₃). Chất khí nào sinh ra ?

A. Khí hiđro

B. Khí oxi

C. Khí lưu huỳnh đioxit

D. Khí hiđro sunfua

Lời giải

Đáp án: C

Na₂SO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ v+ SO₂↑ + H₂O

Câu 2: Cho 50 g CaCO₃ vào dung dịch HCl dư thể tích CO₂ thu được ở đktc là:

A. 11,2 lít

B. 1,12 lít

C. 2,24 lít

D. 22,4 lít

Lời giải

Đáp án: A

Số mol CaCO₃ = 50 : 100 = 0,5 mol

→ V_khí = n.22,4 = 0,5.22,4 = 11,2 lít.

Câu 3: Cho dung dịch KOH vào ống nghiệm đựng dung dịch FeCl₃, hiện tượng quan sát được là:

A. Có kết tủa trắng xanh.

B. Có khí thoát ra.

C. Có kết tủa đỏ nâu.

D. Kết tủa màu trắng.

Lời giải

Đáp án: C

3KOH + FeCl₃ → 3KCl + Fe(OH)₃ (↓ đỏ nâu)

Câu 4: Hãy cho biết muối nào có thể điều chế bằng phản ứng của kim loại với dung dịch axit H₂SO₄ loãng ?

A. ZnSO₄

B. Na₂SO₃

C. CuSO₄

D. MgSO₃

Lời giải

Đáp án: A

Zn + H₂SO₄ (loãng) → ZnSO₄ + H₂

Câu 5: Cặp chất nào sau đây không thể tồn tại trong 1 dung dịch (do có phản ứng với nhau) ?

A. NaOH, MgSO₄

B. KCl, Na₂SO₄

C. CaCl₂, NaNO₃

D. ZnSO₄, H₂SO₄

Lời giải

Đáp án: A

2NaOH + MgSO₄ → Mg(OH)₂ ↓ + Na₂SO₄

Câu 6: Nếu chỉ dùng dung dịch NaOH thì có thể phân biệt được 2 dung dịch muối trong mỗi cặp chất sau:

A. Na₂SO₄ và Fe₂(SO₄)₃

B. Na₂SO₄ và K₂SO₄

C. Na₂SO₄ và BaCl₂

D. Na₂CO₃ và K₃PO₄

Lời giải

Đáp án: A

Sử dụng NaOH có thể phân biệt được cặp Na₂SO₄ và Fe₂(SO₄)₃

+ Nếu không có hiện tượng gì → Na₂SO₄

+ Nếu xuất hiện kết tủa đỏ nâu → Fe₂(SO₄)₃

6NaOH + Fe₂(SO₄)₃ → 2Fe(OH)₃ (↓ đỏ nâu) + 3Na₂SO₄.

Câu 7: Nhỏ từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch CuCl₂ đển khi kết tủa không tạo thêm nữa thì dừng lại. Lọc kết tủa rồi đem nung đến khối lượng không đổi. Thu được chất rắn nào sau đây:

A. Cu

B. CuO

C. Cu2O

D. Cu(OH)₂.

Lời giải

Đáp án: B

Câu 8: Cho 200g dung dịch KOH 5,6% vào dung dịch CuCl₂ dư, sau phản ứng thu được lượng chất kết tủa là:

A. 19,6 g

B. 9,8 g

C. 4,9 g

D. 17,4 g

Lời giải

Đáp án: B

→ Khối lượng kết tủa: m↓ = 0,1. (64 + 17.2) = 9,8 gam.

Câu 9: Trộn dung dịch có chứa 0,1mol CuSO₄ và một dung dịch chứa 0,3 mol NaOH, lọc kết tủa, rửa sạch rồi đem nung đến khối lượng không đổi thu được m g chất rắn. Giá trị m là:

A. 8 g

B. 4 g

C. 6 g

D. 12 g

Lời giải

Đáp án: A

Theo PTHH có NaOH dư → số mol Cu(OH)₂ tính theo số mol CuSO₄

→ m = 0,1.80 = 8 gam.

Câu 10: Trộn 2 dung dịch nào sau đây sẽ không xuất hiện kết tủa ?

A. BaCl₂, Na₂SO₄

B. Na₂CO₃, Ba(OH)₂

C. BaCl₂, AgNO₃

D. NaCl, K₂SO₄

Lời giải

Đáp án: D

******************

Trên đây là nội dung bài học Hóa học 9 Bài 9: Tính chất hóa học của muối do Tekmonk bao gồm phần lý thuyết, giải bài tập và các câu hỏi trắc nghiệm có đáp án đầy đủ. Hy vọng các em sẽ nắm vững kiến thức về Tính chất hóa học của muối. Chúc các em học tập thật tốt và luôn đạt điểm cao trong các bài thi bài kiểm tra trên lớp.

Biên soạn bởi: chinese.com.vn/giao-duc